افترا یکی از جرایم مهم در قانون مجازات اسلامی است که به اعتبار و حیثیت افراد آسیب میزند. در این جرم، فردی به دروغ، عمل یا رفتاری را به دیگری نسبت میدهد و موجب خدشه به آبرو یا حیثیت او میشود. برای دفاع از حقوق شخصی و اجتماعی، شاکی میتواند با ارائه نمونه شکواییه افترا اقدام به شکایت کند.
در این مقاله، مفهوم افترا، مجازات آن، شرایط تحقق جرم، مدارک لازم، مراحل طرح شکایت و یک نمونه شکواییه کامل 1404 همراه با فایل آماده ارائه میشود.
افترا در قانون ایران
مطابق ماده 697 قانون مجازات اسلامی:
«هرکس به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر، به کسی امری را صریحاً نسبت دهد که مطابق قانون جرم محسوب میشود و نتواند صحت آن را ثابت کند، به مجازات محکوم خواهد شد.»
تفاوت افترا و نشر اکاذیب
-
افترا: نسبت دادن صریح جرم به دیگری بدون اثبات آن.
-
نشر اکاذیب: انتشار اخبار یا مطالب دروغین بدون لزوماً نسبت دادن مستقیم جرم به فرد خاص.
مجازات افترا
براساس قانون، مجازات افترا میتواند شامل موارد زیر باشد:
-
حبس از یک ماه تا یک سال
-
تا 74 ضربه شلاق
-
در موارد خاص، جبران خسارت معنوی و مالی شاکی
شرایط تحقق جرم افترا
برای اینکه افترا در دادگاه پذیرفته شود، وجود شرایط زیر ضروری است:
-
نسبت دادن جرم به فرد مشخص
-
عدم اثبات صحت ادعا توسط افترا زننده
-
ایجاد ضرر یا لطمه به حیثیت شاکی
-
قصد و سوء نیت در بیان یا انتشار مطلب
مدارک لازم برای شکواییه افترا
-
کارت ملی و شناسنامه شاکی
-
پرینت پیامکها، شبکههای اجتماعی یا مکاتبات
-
فایل صوتی یا ویدیویی (در صورت وجود)
-
شهادت شهود معتبر
-
گزارش پلیس یا کارشناسی
-
وکالتنامه در صورت طرح شکایت توسط وکیل
مراحل شکایت افترا
1. تنظیم شکواییه
متن شکواییه باید دقیق، مستند و شامل جزئیات اتهام افترا باشد.
2. ثبت شکواییه در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
شکواییه در سامانه ثنا ثبت و به دادسرای عمومی ارسال میشود.
3. رسیدگی در دادسرا
دادسرا مدارک را بررسی و در صورت کفایت دلایل، پرونده را به دادگاه کیفری ارسال میکند.
4. رسیدگی دادگاه
قاضی براساس ادله طرفین، رأی مقتضی در خصوص مجازات یا برائت صادر میکند.
نکات مهم در شکواییه افترا
-
باید نسبت دادن جرم مشخص باشد، اتهام کلی یا مبهم کافی نیست.
-
اگر متهم بتواند صحت گفته خود را ثابت کند، جرم افترا منتفی خواهد شد.
-
شاکی میتواند علاوه بر شکایت کیفری، دعوای حقوقی برای مطالبه خسارت معنوی نیز مطرح کند.
-
حضور وکیل در چنین پروندههایی باعث افزایش شانس موفقیت شاکی خواهد شد.
پرسشهای متداول
1. آیا افترا فقط در جمع عمومی جرم است؟
خیر، حتی نسبت دادن جرم به صورت خصوصی (مثلاً در پیامک) هم مشمول جرم افترا میشود.
2. اگر افترا در فضای مجازی باشد چه باید کرد؟
میتوان از طریق پلیس فتا شکایت را ثبت و پیگیری کرد.
3. آیا افترا قابل گذشت است؟
بله، با رضایت شاکی امکان گذشت وجود دارد.
4. آیا افترا نیاز به اثبات ضرر دارد؟
بله، شاکی باید نشان دهد که اتهام دروغین به او لطمه زده است.
دانلود فایل کامل نمونه شکواییه افترا 1404
برای تسهیل در روند شکایت، فایل کامل و قابل ویرایش نمونه شکواییه افترا 1404 آماده شده است. این فایل شامل:
-
متن کامل شکواییه استاندارد
-
چک لیست هشدارهای حقوقی
-
مواد قانونی مرتبط
-
راهنمای ثبت و پیگیری در سامانه ثنا
-
بروزرسانی محتوا (1404)
👇🏻[لینک دانلود فایل کامل نمونه شکواییه افترا 1404]👇🏻
