حضانت فرزند از مهمترین موضوعات حقوق خانواده است که پس از جدایی یا اختلاف والدین، مطرح میشود. حضانت یعنی نگهداری، تربیت و مراقبت از طفل، و طبق قانون مدنی ایران، هم حق و هم تکلیف والدین محسوب میشود. گاهی اختلاف بر سر حضانت، والدین را مجبور به طرح دادخواست حضانت طفل در دادگاه خانواده میکند.
در این مقاله، شرایط قانونی حضانت، مدارک لازم، مراحل دادرسی، نکات مهم و در نهایت یک نمونه دادخواست حضانت طفل 1404 را به همراه فایل کامل و قابل دانلود بررسی میکنیم.
حضانت طفل چیست؟
حضانت شامل نگهداری مادی و معنوی از فرزند است. والدین موظفاند تا زمانی که فرزند به سن بلوغ قانونی برسد، از او مراقبت کنند.
طبق قانون:
-
حضانت فرزند پسر تا ۷ سالگی با مادر است.
-
حضانت فرزند دختر تا ۷ سالگی نیز با مادر است.
-
پس از ۷ سالگی، حضانت با پدر است، اما مصلحت طفل ملاک نهایی قاضی خواهد بود.
مبنای قانونی حضانت در ایران
مواد ۱۱۶۸ تا ۱۱۷۹ قانون مدنی، حضانت طفل را مورد توجه قرار دادهاند. مهمترین ماده، ماده ۱۱۶۸ است که میگوید:
«نگهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است.»
همچنین ماده ۴۵ قانون حمایت خانواده ۱۳۹۱، دادگاه خانواده را مرجع صالح برای رسیدگی به اختلافات حضانت معرفی کرده است.
چه کسانی میتوانند دادخواست حضانت طفل بدهند؟
-
مادر: در صورتی که پدر صلاحیت نگهداری از فرزند را نداشته باشد یا به وظایف خود عمل نکند.
-
پدر: اگر مادر از نگهداری کودک امتناع کند یا شرایط حضانت را نداشته باشد.
-
قیم یا ولی قهری: در شرایط خاص، پس از فوت یکی از والدین.
-
دادستان: در صورت مصلحت طفل و وجود خطر در نگهداری توسط والدین.
مدارک لازم برای دادخواست حضانت طفل
-
شناسنامه و کارت ملی والدین
-
شناسنامه و مدارک هویتی طفل
-
سند طلاق یا حکم دادگاه (در صورت جدایی والدین)
-
مدارک و مستندات دال بر عدم صلاحیت والد مقابل (مثل گواهی پزشکی، سوابق کیفری و...)
-
سایر دلایل و مدارک لازم به تشخیص دادگاه
مراحل رسیدگی به دادخواست حضانت طفل
-
تنظیم دادخواست بر اساس نمونه رسمی
-
ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
-
ارجاع پرونده به دادگاه خانواده
-
استماع دفاعیات طرفین و بررسی شرایط حضانت
-
بررسی مصلحت طفل توسط قاضی
-
صدور حکم حضانت
نکات مهم درباره حضانت طفل
-
حضانت قابل واگذاری به شخص دیگر نیست مگر با حکم دادگاه.
-
مصلحت طفل مهمترین معیار قاضی است.
-
اگر والد دارنده حضانت فوت کند، حضانت به والد دیگر منتقل میشود.
-
حق ملاقات با طفل حتی در صورت واگذاری حضانت به طرف مقابل محفوظ است.
-
حضانت بعد از بلوغ فرزند، بر اساس اختیار خود طفل خواهد بود.
پرسشهای متداول
1. آیا حضانت قابل سلب شدن است؟
بله، اگر والد دارنده حضانت فاقد صلاحیت باشد (اعتیاد، بیماری روانی، سوءرفتار شدید و...)، دادگاه حضانت را سلب میکند.
2. آیا میتوان حضانت را با توافق به دیگری داد؟
خیر، مگر با تأیید دادگاه و رعایت مصلحت طفل.
3. حضانت با ولایت چه تفاوتی دارد؟
ولایت شامل تصمیمگیریهای کلان مالی و حقوقی طفل است (مانند ازدواج یا فروش اموال)، اما حضانت فقط نگهداری و تربیت روزمره است.
4. حق ملاقات چگونه تعیین میشود؟
معمولاً یک یا دو روز در هفته یا طبق شرایط توافقی، اما در نهایت تصمیم با قاضی است.
دانلود فایل کامل نمونه دادخواست حضانت طفل 1404
سایت پروندهیار برای سهولت کاربران، فایل کامل و قابل ویرایش نمونه دادخواست حضانت طفل 1404 را آماده کرده است. این فایل شامل:
-
متن رسمی دادخواست
-
چک لیست هشدارهای قانونی
-
توضیحات قانونی و مواد مرتبط
-
راهنمای ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی
-
بروز رسانی محتوا (1404)
👇🏻[لینک دانلود فایل کامل نمونه دادخواست حضانت طفل 1404]👇🏻
