قرارداد اجاره از پرکاربردترین قراردادهای حقوقی در ایران است که روابط میان موجر (مالک) و مستأجر را تنظیم میکند. معمولاً در ابتدای قرارداد، مبلغ اجاره بها مشخص میشود، اما با گذشت زمان و تغییر شرایط اقتصادی یا ویژگیهای ملک، ممکن است مبلغ اجاره نیاز به افزایش یا کاهش داشته باشد.
قانون مدنی و قانون روابط موجر و مستأجر ۱۳۷۶ این امکان را پیشبینی کردهاند که در صورت تغییر محسوس شرایط، طرفین بتوانند تقاضای تعدیل اجاره بها را از دادگاه بخواهند. برای این منظور، باید دادخواست تعدیل اجاره بها به دادگاه تقدیم شود.
در این مقاله به بررسی شرایط و ضوابط قانونی تعدیل اجاره بها، مدارک لازم، مراحل رسیدگی و در نهایت یک نمونه دادخواست تعدیل اجاره بها 1404 میپردازیم.
تعدیل اجاره بها چیست؟
تعدیل اجاره بها یعنی افزایش یا کاهش مبلغ اجاره متناسب با شرایط روز. این تغییر معمولاً به دلیل عوامل زیر رخ میدهد:
-
تورم و تغییر ارزش پول ملی
-
افزایش یا کاهش قیمت ملک در منطقه
-
تغییر کاربری ملک یا امکانات آن
-
افزایش یا کاهش هزینههای نگهداری
دادگاه در صورت احراز این شرایط، میتواند اجارهبها را متناسب با وضعیت اقتصادی و عرف منطقه تعدیل کند.
مبنای قانونی تعدیل اجاره بها
ماده ۴ قانون روابط موجر و مستأجر ۱۳۷۶ بیان میکند:
«در مواردی که طرفین نسبت به میزان اجاره بها توافق نکنند، دادگاه با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری میزان اجاره بها را تعیین خواهد کرد.»
بنابراین، در صورتی که یکی از طرفین درخواست تعدیل اجاره بها کند و طرف دیگر مخالف باشد، مرجع صالح برای تصمیمگیری، دادگاه عمومی حقوقی محل وقوع ملک خواهد بود.
چه زمانی میتوان دادخواست تعدیل اجاره بها داد؟
-
پس از گذشت مدت مشخصی از قرارداد اجاره (مثلاً یکسال یا بیشتر).
-
در صورت بروز تغییرات اساسی در ارزش ملک یا شرایط اقتصادی.
-
زمانی که یکی از طرفین ادعا کند اجارهبهای فعلی عادلانه و متناسب با وضعیت روز نیست.
مدارک لازم برای دادخواست تعدیل اجاره بها
-
اصل و کپی قرارداد اجاره
-
مدارک هویتی خواهان (کارت ملی و شناسنامه)
-
مدارک مربوط به تغییر شرایط ملک (گزارش کارشناس یا شهرداری)
-
رسید پرداخت اجارهبها (در صورت وجود)
-
اظهارنامه رسمی ارسالشده به طرف مقابل
مراحل رسیدگی به دادخواست تعدیل اجاره بها
-
تنظیم دادخواست بر اساس نمونه رسمی
-
ثبت دادخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
-
ارجاع پرونده به دادگاه صالح (محل وقوع ملک)
-
بررسی مدارک و استماع دفاعیات طرفین
-
ارجاع پرونده به کارشناس رسمی دادگستری برای تعیین اجارهبهای عادلانه
-
صدور رأی دادگاه مبنی بر تعدیل اجاره بها (افزایش یا کاهش)
نکات مهم در دعوای تعدیل اجاره بها
-
دادگاه معمولاً برای تعیین اجاره بها نظر کارشناس رسمی دادگستری را ملاک قرار میدهد.
-
تعدیل اجاره بها میتواند به نفع موجر (افزایش اجاره) یا به نفع مستأجر (کاهش اجاره) باشد.
-
در صورت اعتراض به نظر کارشناس، امکان ارجاع پرونده به هیأت کارشناسان وجود دارد.
-
حکم دادگاه پس از قطعی شدن لازمالاجرا خواهد بود.
-
حتی اگر قرارداد اجاره رسمی یا عادی باشد، امکان طرح این دعوا وجود دارد.
پرسشهای متداول
1. آیا تعدیل اجاره بها فقط به نفع موجر است؟
خیر، اگر اجاره بیش از عرف منطقه باشد، مستأجر هم میتواند درخواست کاهش اجاره دهد.
2. آیا بدون قرارداد مکتوب میتوان دادخواست تعدیل اجاره بها داد؟
بله، با وجود رابطه استیجاری و ارائه مدارک و شهود، دادگاه رسیدگی میکند.
3. آیا تعدیل اجاره بها شامل اجارهبهای معوقه میشود؟
خیر، تعدیل صرفاً برای اجارهبهای آتی اعمال میشود.
4. آیا امکان توافق طرفین بدون مراجعه به دادگاه وجود دارد؟
بله، بهترین راه حل توافق و اصلاح قرارداد است، اما در صورت اختلاف، دادگاه تصمیم میگیرد.
دانلود فایل کامل نمونه دادخواست تعدیل اجاره بها 1404
برای سهولت کاربران، پروندهیار فایل کامل و قابل ویرایش نمونه دادخواست تعدیل اجاره بها 1404 را آماده کرده است. این فایل شامل:
-
متن کامل دادخواست
-
چک لیست هشدارهای قانونی
-
توضیحات قانونی مرتبط
-
راهنمای ثبت در دفاتر خدمات قضایی
-
بروزرسانی محتوا (1404)
👇🏻[لینک دانلود فایل کامل نمونه دادخواست تعدیل اجاره بها 1404]👇🏻
