یکی از شایعترین دعاوی در دادگاههای حقوقی، دعوی الزام به تنظیم سند رسمی است. این دعوا معمولاً پس از معامله ملک یا خودرو مطرح میشود؛ جایی که فروشنده (متعهد) با وجود تعهد قراردادی، از انتقال رسمی مال به خریدار خودداری میکند. در چنین شرایطی، خریدار میتواند با ارائه دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی به دادگاه مراجعه کند.
در این مقاله به بررسی مفهوم الزام به تنظیم سند رسمی، شرایط و مدارک لازم، مراحل رسیدگی، نمونه دادخواست استاندارد و در نهایت فایل کامل دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی 1404 خواهیم پرداخت.
الزام به تنظیم سند رسمی چیست؟
مطابق ماده 22 قانون ثبت:
«همین که ملکی مطابق قانون در دفتر املاک به ثبت رسید، دولت فقط کسی را که ملک به نام او ثبت شده یا کسی که ملک مزبور به او منتقل گردیده و این انتقال نیز در دفتر املاک به ثبت رسیده است، مالک خواهد شناخت.»
به عبارت دیگر، برای اینکه مالکیت قانونی خریدار تثبیت شود، انتقال باید در قالب سند رسمی در اداره ثبت اسناد یا دفترخانه انجام شود. اگر فروشنده از این کار امتناع کند، خریدار حق دارد به دادگاه مراجعه و الزام او را بخواهد.
شرایط دعوای الزام به تنظیم سند رسمی
-
وجود قرارداد معتبر (قولنامه، مبایعهنامه یا قرارداد فروش)
-
پرداخت ثمن یا اثبات تعهد به پرداخت
-
قابلیت انتقال رسمی مال (مثلاً ملک دارای سند ثبتی باشد)
-
عدم وجود موانع قانونی (مثل بازداشت بودن ملک)
مدارک لازم برای دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی
-
اصل قرارداد یا مبایعهنامه
-
رسید پرداخت ثمن معامله
-
کارت ملی و شناسنامه خریدار (خواهان)
-
استعلام وضعیت ثبتی ملک (در صورت لزوم)
-
وکالتنامه (در صورت اقدام توسط وکیل)
دادگاه صالح برای رسیدگی
-
در دعوای مربوط به املاک → دادگاه عمومی حقوقی محل وقوع ملک
-
در دعوای مربوط به خودرو یا اموال منقول → دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت خوانده یا محل انعقاد قرارداد
مراحل رسیدگی به دعوای الزام به تنظیم سند رسمی
1. تنظیم دادخواست
خواهان باید دادخواست خود را بر اساس نمونه دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی تکمیل کند.
2. ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی
دادخواست و مدارک لازم از طریق سامانه ثنا ثبت و به دادگاه صالح ارجاع میشود.
3. بررسی دادگاه
قاضی با بررسی قرارداد، رسیدهای پرداخت و وضعیت ملک، در صورت احراز حقانیت خواهان، حکم به الزام خوانده صادر میکند.
4. اجرای حکم
پس از قطعیت رأی، اگر فروشنده همچنان حاضر به تنظیم سند نشود، دادگاه با معرفی نماینده قضایی، سند را به نام خریدار تنظیم خواهد کرد.
نکات مهم در دعوای الزام به تنظیم سند رسمی
-
اگر ملک بازداشت یا در رهن باشد، انتقال رسمی آن ممکن نیست.
-
دعوای الزام به تنظیم سند رسمی معمولاً با دعوای تحویل مبیع یا الزام به فک رهن توأمان مطرح میشود.
-
در معاملات خودرو، الزام به فک خلافی و پرداخت مالیات نیز جزو مقدمات تنظیم سند رسمی است.
-
توصیه میشود قبل از طرح دعوا، اظهارنامه رسمی به فروشنده ارسال شود.
پرسشهای متداول
1. آیا فقط خریدار میتواند دادخواست الزام به تنظیم سند بدهد؟
خیر، هر ذینفعی که متعهدله باشد، میتواند دادخواست بدهد.
2. اگر فروشنده فوت کند چه میشود؟
دادخواست علیه وراث وی مطرح خواهد شد.
3. آیا میتوان همزمان الزام به تنظیم سند و خسارت تأخیر را خواست؟
بله، خواهان میتواند علاوه بر الزام، خسارت تأخیر در انجام تعهد را نیز مطالبه کند.
4. مدت زمان رسیدگی به دعوا چقدر است؟
بسته به شعبه و پیچیدگی پرونده، بین چند ماه تا یک سال طول میکشد.
دانلود فایل کامل نمونه دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی 1404
برای راحتی کاربران، فایل کامل و قابل ویرایش نمونه دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی 1404 آماده شده است. این فایل شامل:
-
متن کامل دادخواست استاندارد
-
چک لیست هشدارهای قانونی
-
مواد قانونی مرتبط
-
راهنمای ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی
-
بروزرسانی محتوا (1404)
👇🏻[لینک دانلود فایل کامل نمونه دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی 1404]👇🏻
