قرارداد بیع یا همان خرید و فروش، یکی از رایجترین قراردادها در معاملات روزمره افراد است. طبق قانون مدنی، زمانی که عقد بیع بین خریدار و فروشنده منعقد میشود، هر یک از طرفین در برابر دیگری تعهداتی دارند. یکی از مهمترین تعهدات فروشنده، تحویل مبیع (موضوع معامله) به خریدار است.
با این حال، در بسیاری از موارد فروشنده پس از انعقاد قرارداد، از تحویل کالا، ملک یا هر مال دیگری که موضوع قرارداد بوده خودداری میکند. در چنین شرایطی، خریدار میتواند با تنظیم و تقدیم دادخواست الزام به تحویل مبیع از طریق دادگاه، فروشنده را ملزم به انجام تعهد خود نماید.
در این مقاله، علاوه بر بررسی مبانی قانونی و شرایط طرح دعوا، یک نمونه دادخواست الزام به تحویل مبیع 1404 به همراه توضیحات کامل و کاربردی ارائه میشود.
الزام به تحویل مبیع در قانون
طبق ماده 362 قانون مدنی، از آثار بیع صحیح این است که:
«بایع ملزم به تسلیم مبیع و مشتری ملزم به تأدیه ثمن میشود.»
بنابراین، فروشنده مکلف است در ازای دریافت ثمن معامله، مبیع را در اختیار خریدار قرار دهد. چنانچه از انجام این تعهد خودداری کند، خریدار میتواند به دادگاه مراجعه کرده و الزام او به تحویل مبیع را بخواهد.
شرایط طرح دعوای الزام به تحویل مبیع
برای موفقیت در طرح این دعوا باید شرایط زیر فراهم باشد:
-
انعقاد قرارداد بیع صحیح
-
وجود قرارداد مکتوب یا سند عادی یا رسمی معتبر.
-
-
پرداخت ثمن معامله توسط خریدار
-
یا اثبات آمادگی برای پرداخت در صورت تسلیم مبیع.
-
-
امتناع یا استنکاف فروشنده از تحویل مبیع
-
با وجود تعهد قانونی و قراردادی.
-
-
قابلیت تسلیم مبیع
-
اگر مبیع تلف شده باشد یا امکان تحویل وجود نداشته باشد، الزام ممکن نیست و خریدار میتواند خسارت بخواهد.
-
مدارک لازم برای دادخواست الزام به تحویل مبیع
-
اصل و کپی قرارداد یا مبایعهنامه
-
رسید یا مدرک پرداخت ثمن معامله
-
اظهارنامه رسمی ارسالشده به فروشنده (در صورت وجود)
-
مدارک هویتی خریدار (کارت ملی و شناسنامه)
-
سایر مستندات مانند گواهی شهود یا مکاتبات کتبی
دادگاه صالح برای رسیدگی
-
اگر مبیع مال منقول باشد (مثلاً خودرو، کالا یا وسایل)، دادگاه محل اقامت خوانده صالح است.
-
اگر مبیع مال غیرمنقول باشد (مانند زمین یا آپارتمان)، دادگاه محل وقوع ملک صلاحیت رسیدگی دارد.
روند رسیدگی به دادخواست الزام به تحویل مبیع
-
تنظیم دادخواست توسط خریدار یا وکیل او
-
ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
-
ارجاع به دادگاه صالح و تعیین وقت رسیدگی
-
بررسی مدارک و اظهارات طرفین توسط قاضی
-
صدور حکم الزام به تحویل مبیع در صورت اثبات حق خریدار
-
اجرای حکم از طریق واحد اجرای احکام دادگاه
نکات کلیدی در دعاوی الزام به تحویل مبیع
-
اگر مبیع ملک باشد، علاوه بر تحویل فیزیکی، خریدار میتواند الزام به تنظیم سند رسمی را نیز از دادگاه بخواهد.
-
در صورت تلف شدن مبیع، خریدار حق مطالبه ثمن پرداختی و خسارت را خواهد داشت.
-
اگر فروشنده در تحویل مبیع تأخیر کند، خریدار میتواند خسارت تأخیر تأدیه یا اجرتالمثل ایام تصرف را نیز مطالبه نماید.
-
ارسال اظهارنامه قبل از طرح دعوا توصیه میشود تا حسن نیت خریدار به دادگاه نشان داده شود.
پرسشهای متداول
1. آیا برای الزام به تحویل مبیع نیاز به وکیل است؟
خیر، الزامی وجود ندارد اما استفاده از وکیل متخصص حقوقی شانس موفقیت شما را افزایش میدهد.
2. اگر فروشنده مبیع را به شخص دیگری بفروشد چه باید کرد؟
خریدار میتواند علاوه بر الزام به تحویل، دعوای ابطال معامله ثانویه و خسارت نیز مطرح کند.
3. آیا میتوان همزمان دادخواست تحویل مبیع و تنظیم سند رسمی داد؟
بله، خریدار میتواند در یک دادخواست یا به صورت جداگانه هر دو خواسته را مطرح کند.
4. اگر فروشنده مبیع را تحویل ندهد، آیا ضمانت کیفری وجود دارد؟
در برخی موارد مانند فروش مال غیر یا کلاهبرداری، امکان تعقیب کیفری نیز وجود دارد.
دانلود فایل کامل نمونه دادخواست الزام به تحویل مبیع 1404
برای سهولت کاربران، پروندهیار فایل کامل و قابل ویرایش نمونه دادخواست الزام به تحویل مبیع 1404 را آماده کرده است. این فایل شامل:
-
متن دادخواست استاندارد
-
چک لیست هشدارهای قانونی
-
توضیحات قانونی و مواد مرتبط
-
راهنمای ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
-
بروزرسانی محتوا (1404)
👇🏻[لینک دانلود فایل کامل نمونه دادخواست الزام به تحویل مبیع 1404]👇🏻
